Landvernd, Náttúruverndarsamtök Íslands og Ungir umhverfissinnar krefjast þess að ný ríkisstjórn verði mynduð með loftslagsmálin í kjarna samstarfssinns með skýrum tímasettum og mælanlegum markmiðum og áformum um aðgerðir í stjórnarsáttmála og komi sér strax að verki og takist á við loftslagsvána af fullri alvöru. Síðustu fjögur ár hefur loftslagsstefna stjórnvalda verið ófullnægjandi og einkennst af hálfkáki.
Samtökin krefjast þess að ríkisstjórnin
- Lýsi þegar í stað yfir neyðarástandi vegna loftslagsbreytinga til að sjá til þess að allar ákvarðanir ríkisstjórnarinnar miðist við að draga úr losun.
- Styðji við markmið Parísarsáttmálans um að takmarka hlýnun Jarðar við 1.5°C frá iðnbyltingu á borði en ekki einungis í orði með því að setja sér sjálfstætt markmið um a.m.k. 55% samdrátt fyrir 2030 m.v. 2005 í stað markmiðs sem er á bilinu 29–55% í samfloti með Evrópusambandinu og Noregi, líkt og ráðamenn hafa iðulega komist að orði.
- Uppfæri aðgerðaráætlun í loftslagsmálum í samræmi við uppfært markmið, sjái til þess að aðgerðirnar séu fullfjármagnaðar og að ráðist verði í þær eins fljótt og mögulegt er.
- Fasi út notkun jarðefnaeldsneytis í fyrir árið 2035, enda sýnir eldsneytisspá orkustofnunar að það er vænlegasta leiðin til að draga hratt úr notkun jarðefnaeldsneytis og þar af leiðandi losun gróðurhúsalofttegunda.
- Banni bruna og flutning svartolíu innan 12 mílna landhelgi Íslands. Ávinningur af svartolíubanni á Norðurslóðum myndi strax koma fram. Ísland hefur vissulega unnið að slíku banni á alþjóðavettvangi en best er að byrja heima.
- Uppfylli ákvæði Parísarsamningsins og heimsmarkmiðs 13.a um að „[e]fnd verði fyrirheit hátekjuríkja um 100 milljarða dala framlag [árlega], bæði frá hinu opinbera og einkaaðilum, í því skyni að aðstoða þróunarlönd við að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og stuðla að gagnsæjum aðgerðum. Jafnframt verði unnið sem fyrst að fjármögnun Græna loftslagssjóðsins svo að hann geti starfað af fullum krafti.“ Og þarf þetta að vera í formi styrkja en ekki lána.
- Leggi kolefnisgjald á alla losun með það að leiðarljósi að viðkvæmir hópar beri ekki þyngri byrðar. Hingað til hafa stjórnvöld fyrst og fremst veitt fjárhagslegar ívilnanir til þeirra sem hafa efni á að kaupa sér rafmagnsbíla en ekki hækkað gjald losunar sem neinu nemur. Hækka þarf vörugjöld á nýjar vélar og tæki sem brenna jarðefnaeldsneyti.
- Leggi af framleiðslutengda styrki til landbúnaðar og veiti þess í stað styrki til atvinnustarfssemi og búsetu á landsbyggðinni, einkum í þágu bættrar landnotkunar og náttúruverndar, þ.m.t. skógræktar, landgræðslu og endurheimtar votlendis.
- Moki ofan í skurði á öllum jörðum í ríkiseigu sem eru ekki í notkun fyrir 2025.
- Auki verulega rannsóknir, gagnaöflun og aðgengi að upplýsingum um loftslagsmál til að upplýsa ákvarðanatöku og almenning betur um stöðu losunar og aðgerða á Íslandi.
- Breyti lögum um loftslagsmál svo loftslagsráð geti sinnt því mikilvæga hlutverki að veita stjórnvöld nauðsynlegt aðhald. Einnig þarf að stórbæta stjórnsýslu loftslagsmála.
Auk þessara krafna hér að ofan höfum við tekið saman hvaða málefni í Sólar-kvarða Ungra umhverfissinna njóta stuðnings meirhluta þingmanna (ef gengið er út frá því að þingmenn séu samkvæmir stefnu síns flokks). Þar eð meirihluti er fyrir þessum málefnum er ekkert sem ætti að koma í veg fyrir að þau mál fái fljóta og góða afgreiðslu þingsinis. Þessi málefni má finna hér.
Frekari upplýsingar veita:
Landvernd:
Auður Önnu Magnúsdóttir, sími: 843 5370
Náttúruverndarsamtök Íslands:
Árni Finnsson, sími: 8972437
Ungir umhverfissinnar:
Finnur Ricart Andrason, (loftslagsfulltrúi) sími: 0031634336825
[1] Stjórnvöld hafa nefnt tölur umfram 29%, t.d. 35% og jafnvel 40-46% ef ákveðnar aðgerðir ganga eftir.
[2] Um heimatilbúin markmið umfram 29% gilda ekki reglur Evrópusambandsins. Til dæmis það sem kemur fram í 1. mgr. Að ofan um að samdráttur skuli vera línulegur, nokkurn vegin jafn ár frá ári.
